19-10-24 Een vrouw wiegt op handen en knieën heen en weer op een grote stapel zitzakken. Het achterdoek van het toneel wordt over haar heen gedrapeerd. Onder begeleiding van harde elektronische muziek en hevige lichtflitsen staat de vrouw op, waarna zij door een onzichtbare kracht wordt teruggeworpen op de kussens. ‘Zij had land gesticht binnen in mij en bepaalde er de wetten. Nu krijg ik dat stukje land weer terug.’
In deze scène zien we de geboorte van een babymeisje. Maar waar een baby ter wereld komt, wordt ook een moeder geboren. De uitdagingen en frustraties van het prille moederschap komen uitvoerig aan bod in Welcome to Motherhood, in regie van Leonie Kuhlmann. De première vindt plaats in Theater de Drukkerij van Karavaan, een klein theaterzaaltje in een industriegebied in Alkmaar.
Karavaan is een festival dat jonge makers een platform biedt. Gedurende het jaar kunnen deze makers hun werk eveneens ontwikkelen en presenteren in Theater de Drukkerij. Kuhlmann, organisatiewetenschapper en docerend theatermaker, maakte al eerder een voorstelling bij Winterkaravaan 2022, ze richt zich op het verankeren van het vrouwelijk perspectief in het theater.
Met deze voorstelling past Kuhlmann binnen de trend om openhartige theaterproducties te creëren over het prille moederschap. De Moedermonologen(2024) en En ze maakte een kind (2023) zijn enkele voorbeelden van producties die alle facetten van de matrescentie en de verhouding van de vrouw tot zichzelf en haar eigen moeder centraal willen stellen.
Ook Welcome to Motherhood geeft een inkijkje in het verliezen en hervinden van jezelf als vrouw na de geboorte van een kind. Hoe verhoud je je tot je dromen en ambities als je niet meer op de eerste plaats staat in je eigen leven? En hoe deed je eigen moeder dat? Kuhlmann beschrijft de ervaringen van drie moeders die samen ruim een halve eeuw bestaan en laat ook de verschillende obstakels zien waar zij tegenaan lopen.
Twee streepjes op de test
Ietwat manisch, recht op het publiek, vertelt de jongste van de drie vrouwen hoe ze zwanger probeert te worden. Ze ratelt over het traceren van haar cyclus, de twee streepjes op de zwangerschapstest en de explosieve vermenigvuldiging van cellen. Even later zien we haar oma, die in 1953 actief feministe was totdat zij zwanger werd en zich voegde naar haar man, die vond dat ze zich volledig op het huishouden moest richten.
De verhaallijnen van de aanstaande mama (Roos Bottinga), haar moeder (Barbara Brink) en haar oma (Pien Trieling) lopen door elkaar. We krijgen keerpunten in hun levens te zien, maar de dialogen zijn niet goed uitgewerkt en soms lastig te verstaan. De vrouwen vertellen over hun dromen, hoe zij die zagen vervliegen toen zij moeder werden of hoe ze juist tot het besef kwamen dat hun dromen nooit van betekenis waren. En hoe zij te midden van die zoektocht wensen dat hun kindjes al hun dromen zullen verwezenlijken. ‘Dit kind gaat wonderen verrichten!’
Het acteerwerk laat soms te wensen over, de dialogen voelen geforceerd en weinig doorleefd. ‘Om me heen niets anders dan golven. Wist ik nu maar hoe je de zon moest lezen. Ik duik.’ Beeldende metaforen wisselen zich in Welcome to Motherhood af met gekunstelde dialogen over clichés van het moederschap.
De actrices bewegen stijf, waardoor er weinig fysieke interactie is. Ook de intermezzo’s van muziek (gecomponeerd door Jaro Heijster), waarin de vrouwen zitzakken verplaatsen, worden abrupt ingezet. Het is jammer dat het fysieke spel uit de scènes met muziek niet wordt doorgetrokken in de dialogen.
De eenvoudige aankleding (Roel Leenders) van een beige achterdoek met zitzakken op de vloer en ongebleekte kostuums passen goed bij de intieme onderwerpen van baren en het jonge moederschap. Zitzakken worden door de drie vrouwen gedurende de voorstelling heen en weer gesleept, opgetild en in elkaar getrapt. Ze lijken symbool te staan voor de emotionele last die de moeders dragen en voor de drempels die het moederschap voor werkende vrouwen opwerpt.
Kuhlmann legt met het gesprek tussen de drie generaties moeders de vaak verzwegen moeilijkheden van de matrescentie op tafel, maar net als het prille moederschap voelt de voorstelling zelf ook nog wat onvolgroeid aan.
