06-09-23 Noordhollands Dagblad, Trijn Rembrandts, oftewel Catharina Remmen. Het vrouwelijk boegbeeld van het verzet van de burgerij tijdens het beleg van Alkmaar in 1573. Wie was zij nu echt en wat heeft ze gedaan? En vooral: wat heeft haar strijd voor de vrijheid opgeleverd voor de vrouwen van nu? In ’Wie de f* is Trijn?’ gaat makersgezelschap Fedde &de Carvalho op zoek naar de antwoorden.
In de sfeervolle consistorie van de Alkmaarse Grote Kerk, voor de gelegenheid ontdaan van alle moderne accenten, zit het publiek straks, met koptelefoons op, op de eeuwenoude banken. Ze bevinden zich in het hiernamaals, waar Trijn in een welhaast psychedelische setting een discussie heeft met haar geschiedschrijver, die ook allang dood is. Trijn is het niet eens met zijn lezing van de gebeurtenissen. Ze wil Catharina genoemd worden en ze wil dat het echte verhaal verteld wordt. Uiteindelijk worstelt ze zich los van het hiernamaals en neemt ze het publiek aan de hand mee voor een wandeling door haar stad.
’Wie de f* is Trijn?’ is een muziektheatrale productie van makersgezelschap Fedde &de Carvalho, oftewel regisseur/scriptschrijver Anne Roos Rosa de Carvalho, geluidskunstenaar/componist Fedde ten Berge en actrice/maakster Sofieke de Kater. Dat hun keus op de consistorie viel voor de start van de voorstelling, is niet zo verwonderlijk. Op luttele meters afstand ligt immers Trijns grafsteen in de zerkenvloer van de Grote Kerk. Én in deze ruimte in de kerk mochten voorheen alleen mannen komen, geen vrouwen.
(Tekst gaat door onder de foto)
Regisseur Anne Roos Rosa de Carvalho, actrice Sofieke de Kater en geluidskunstenaar Fedde ten Berge.© Foto JJFoto.nl/Jan Jong
Want daar is het de theatermakers om te doen; de rol van vrouwen in de geschiedenis in verhouding tot onze vrijheid. „Vrouwen zijn ondervertegenwoordigd in onze geschiedschrijving”, vertelt Anne. „Dat doet onbewust iets met je. Wij wilden onderzoeken of dit gegeven nog steeds meespeelt voor vrouwen in de huidige samenleving.”
Manwijf
Vrouwen worden minder vaak genoemd in de historie van Nederland, maar ook nog eens niet altijd waarheidsgetrouw weergegeven, stelt ze. „Dat geldt ook voor Trijn. Ze wordt afgebeeld als een soort manwijf. Door geschiedschrijvers is ze gemodelleerd naar het beeld van de Kenau van Haarlem (bekend van de legende over haar verzet bij de verdediging van Haarlem tijdens de Tachtigjarige Oorlog, red.). Ze vecht als een man, is als een karikatuur neergezet.”
Uit onderzoek is gebleken dat er inderdaad ook vrouwen op de stadsmuren stonden. „Gewone Alkmaarse vrouwen, echt geen kenaus, die beukend met hun zwaard de Spaanse mannen te lijf gingen. Ze hielpen de emmers met pek over de muren te kieperen, hielpen met het aandragen van stenen. Als de vijand die muur niet over komt, hoef je immers niet te vechten. Als de Spanjaarden binnen waren gedrongen, was het voor iedereen, mannen én vrouwen, slecht afgelopen.”
Diversere groep
Die gebrekkige weergave van de geschiedenis, heeft dat invloed op het zelfbeeld van de huidige vrouwen in Alkmaar? „We zeggen dat toen de vrijheid werd geboren, maar hoe vrij zijn zij? En stel, er zou nu een leger voor de stadspoorten staan, welke vrouwen zouden er op de stadsmuren staan? Sowieso zou het een veel diversere groep zijn, de samenstelling van de samenleving is heel anders dan toen. Maar nog steeds zouden het heel gewone vrouwen zijn, die de moed hebben te handelen in een vrij wanhopige situatie.”
(Tekst gaat door onder de foto)
Trijn Rembrandts neemt de toeschouwers mee door de binnenstad.© Foto JJFoto.nl/Jan Jong
Ze ging op zoek naar krachtige vrouwen, ’vrouwen die iets betekenen in hun eigen, dagelijks leven’. „Vrouwen waarvan ik dacht, jij gaat wel met stenen gooien!”, voegt ze met een lach toe. De keus viel op wijkcoach Zahra Taghlaoui, die veel werkt met vrouwen met een etnische achtergrond, cultuurwethouder Anjo van de Ven, judocoach Eveline Beentjes, kaasmeisje en docent Kirsten Zuurbier en Alexandra Erné, die als trans vrouw ook weet hoe het is om als man door het leven te gaan. Trijn verandert tijdens ’Wie de f* is Trijn?’ op verschillende plekken in de binnenstad in deze hedendaagse vrouwen, die hun verhaal vertellen en daarmee uiteindelijk zelfs de geschiedschrijver laten luisteren.
Emancipatie
Vijf interessante vrouwen, de schoonheid van de stad en haar geschiedenis én emancipatie. „We zijn een heel eind”, zegt Anne, „maar er kan nog wel een tandje bij. We zijn niet zielig hoor”, benadrukt ze. „Eigenlijk staan we met z’n allen al op een onzichtbare muur.”
En zij zelf, zou zij daadwerkelijk op die muur klimmen? „Ja”, luidt het stellige antwoord. „Niet voor mezelf, maar voor mijn kinderen. Voor je kinderen ga je met stenen gooien.”
Lees hier het artikel: https://www.noordhollandsdagblad.nl/cnt/dmf20230906_49566827?utm_source=accounts.tnet.nl&utm_medium=referral&utm_content=/
